Karty metaforyczne, symboliczne, te obrazkowe jak i te z dopisanymi tekstami, większości osób kojarzą się z szkoleniami tzw. „miękkimi” lub coachingiem. Najczęściej używane są do pogłębienia wglądu w siebie, rozpatrywania określonej sytuacji lub do rozbudzenia kreatywności.
A czy można używać kart w nieco konkretniejszy, twardszy sposób?
Szkolenia z przedsiębiorczości i zarządzania zawierają w sobie nie tylko elementy techniczne, ale też bardziej humanistyczne. Jednym z modeli, który serwujemy uczestnikom takich warsztatów, jest SWOT. Wszyscy znają SWOT, każdy już to widział i robił, choć jednocześnie mało kto go faktycznie stosuje i to we właściwy sposób.
Co zrobić, aby z jednej strony zaprosić uczestników do całkiem innej, ciekawszej formy pracy ze SWOT, a z drugiej faktycznie stworzyć warunki, w których uczestnicy przeprowadzą porządną analizę? Rozwiązanie podpowiada nam Agnieszka Woś, twórczyni Kart Synapsa. Agnieszka w swojej pracy tak szkoleniowej, jak i coachingowej używa rozkładów.
Czym jest rozkład i jak się go wykorzystuje opiszemy na podstawie nielubianego, ale jakże ważnego SWOT.
Instrukcja:
- Na stole lub w innym miejscu, do którego wszyscy uczestnicy mają łatwy dostęp, rozkładamy karty.
- Łączymy uczestników w pary. Prosimy, aby ustalili między sobą kto będzie osobą A, a kto B.
- Wszystkim rozdajemy poniższą planszę.
- Teraz czas na instrukcję:Widzicie na planszy 4 pola. Na razie skupimy się na jednym z nich, na pierwszym. Przed przejściem do kolejnych będe je omawiać. Pamiętając o swoim celu (jeśli cel jest grupowy, warto aby cały czas był zapisany w widocznym miejscu), popatrzcie na karty. Niech każdy wybierze jedną, która symbolizuje, w jaki sposób wiąże się z Twoimi mocnymi stronami, zaletami, umiejętnościami, atutami. Po wybraniu kart połóżcie je na pierwszej ćwiartce kartki w miejscu, gdzie jest napis Synapsa.
- Gdy wszyscy już zajmą ponownie miejsca i karty są ułożone na planszach, podajemy ciąg dalszy instrukcji:
Osoby A, proszę podnieść rękę. Teraz przez 10 minut będziecie osobom B opowiadać o swoich mocnych stronach. Ważne jest, abyście w tym czasie nie skupiali się na osobie, tylko na wybranej karcie. Osoby B, będziecie pomagać osobom A, zadając pytania. Przykładowe pytania macie na planszy. Pilnujcie, aby osoba mówiąca cały czas koncentrowała się na obrazie. Pytajcie: Z czym Ci się to kojarzy? Co czujesz? Co symbolizuje dla Ciebie ten element (coś, co jest na karcie), kolor? Osoby B, cokolwiek słyszycie, musicie powstrzymać się przed udzielaniem rad lub próbami odpowiadania na pytanie za osobę A. Waszą najważniejszą rolą jest empatyczne słuchanie, ważniejsze nawet od zadawania pytań. Zapraszam do rozmów, po 10 minutach zamienicie się rolami.
Zaproponowana powyżej wersja przewiduje zmiany w parach, można też zaproponować, aby wszystkie 4 pola najpierw omawiała osoba A, a później dopiero zaprosić do zmiany ról.
W trakcie rozmów prowadzący powinien być obecny i wspierać uczestników, ale w sposób jak najmniej ingerujący. Trener nie może zabierać czasu i przestrzeni przeznaczonych w warsztacie na analizy uczestników.
Przed upływem przewidzianego czasu trener prosi, aby powoli zbliżać się do końca. Dobrze jest też poprosić uczestników, by zapisali sobie najważniejsze wnioski lub odkrycia. Pilnowanie czasu ważne jest w pracy grupowej, gdy na sali jest kilka par. Trener musi dopilnować, aby w momencie podsumowania SWOT wszyscy byli na tym samym etapie. W przypadku coachingu indywidualnego lub autocoachingu czas w większej mierze może być dostosowany do bieżących potrzeb.
Podsumowanie
Zakończeniem analizy jest zaproszenie wszystkich uczestników do podzielenia się wnioskami i odkryciami. Ze względu na to, że cel szkolenia nigdy nie zamyka się na etapie pogłębienia rozumienia danego tematu, ale z założenia ma nim być przeniesienie treści do życia osobistego lub zawodowego, podsumowanie powinno dążyć do podjęcia jakichś decyzji dotyczących planowanych działań.
Jeśli chcielibyśmy pracować zgodnie z cyklem Kolba, warto, aby po podzieleniu się refleksjami z analizy SWOT trener wyjaśnił dokładnie czym jest SWOT i w jaki sposób można go używać.
Jak widać można używać kart na „twardszych” warsztatach, a nawet bardzo twardych i konkretnych,
Kliknij tu aby pobrać planszę w pdf
Na podstawie warsztatu Agnieszki Woś opisała Beata Jakubowska
Zobacz i kup karty Agnieszki Woś.
